sabato 24 dicembre 2011

A v'gilia d'Natali....

di Pino Testa

Aria d’festa ggh’era!
E strati strati,ni casi e auguri a te piggh’tila n’da v’gilia Santa d’natali.
R’gord ch’o dop mangè,n’casa d’m’nanna,r’gord ch’ggh’era u viavai d’figghi,nori,zenri e nezzi,mèntr m’nanna e m’matri er’nu ‘ncaffarati a cianè e scenn d’na cusgina cu fangotti e scuèddi cini d’cosi fr’zui e cannestri d’b’scotti e puzzudati fati chi passuloi e mastazzoli d’vingh coit,sfurnadi allora allora du forn.


P’mi era na pacchia!

Chi mai ‘mpast’zzadi d’farina e pasta dozza,m’sciallava ascanè nu scanaor,cudd’roi ch poi rusteva na zzèn’r cauda da tanora o nu scaffaor,cudd’roi ch sp’zz’cuniava a vici a vici e ancora crui pa prescia d’mangem’li, tant era u’nt’cunium!
N’di quàttr muri dìcusgina s’r’sp’rava a stènt!S’cubava du caud!mèntr fora,l’ariu era fredd,’nfrèdd ch tassava l’ossi e r’zzugnàva i carni.
N’tra u fumaligg da p’gnata e a farad u forn,l’oggi n’p’sciav’nu soli soli e onci com e cucchi,ciancev’nu senza d’lor mentr l’odor nausiant d’tutti di cosi fritti, coi cardoi,cuvozza,cassateddi e sfingi ,p’zz’cav’nu i naschi ciù rossi du pipi spezzi.

Di ombri duri e taggh’enti com o raso ,chs’muvèv’nu e muri muri com e fantasmi,unna mureva ‘mpuru ‘ncorch f’linia,a mi m’parèv’nu cosi vivi ch s’scuntrav’nu,s’basgiav’nu,sp’rev’nu e turnav’nu sfumadi ogn’ntant da russura du forn o da tremula e m’schina vavaredda da ddumèra ‘mp’nnùa nu mur;ombri ch certi mumenti m’parev’nu tanti diavuli n’sciuti du’nfern.
A p’n’seggh ora.jè cre ch’avèssa fait u quatrètt u ciuù mèggh o a mèggh mia poesia.
A do nciù tard,vers a vamaria,saziu ‘nfina ni naschi,cot cot ma sfugghiuliàva p’fora p’fer’m l’urt’ma giuadèdda da giurnada: e f’rre’tti,e funn’ddi, arottorumulu, e ncà’gghi, a de br’ganti…nu ciaàngh u curciufiss unna nascì cr’scì,’nfina a quaànn sc’nnèva a banna,p’lurt’ma nuvena ricca d’or,aranc,sp’nèdda e lumini d’zzera,cunzada sotta u f’n’strongh du masser Capizzi,ora o monn a v’r’tà.

I gènt,m’mar d’gent’ntrusciàdi ni guardaspaddi o ni scapucci e cu scafaor ni mai,s’muvèv’nu com a navètta d’na nuvena all’aùtra,chi fr’ddurari o senza p’sènt’s sèmpr a stissa sunada:lutania,ninna nanna, pompi p’l’aria…mèntr ch u munzèu di ddegni ddumava spr’giunànn vampi e ddèngui d’ddusg ch s’ntur’c’niàv’nu iauti nu vènt du l’vanti con tanti scursoi,ddasciànn e scum’gghiànn na brasgia ardènta d’carbunètti e t’zzoi ancora vivi vivi ch gniautri carusgi,trivuli d’casa e spassi d’vanèdda,armadi d’bastoi o vèrghi d’auliv,l’anauma scaliann o ciangh ciangh chi mal’d’zioi di cr’stiai e di scuccuzzunadi dati o vers, e cu na caterva d’bestèmmi.
Cu tutt coss,non ‘scaliàmmu!
Ncorch scuccuzzunada’mpuru jè a’ncagghiàva,scì,ma certi voti quànn v’dèva a curta e malap’gghiada,m’m’ntèneva i pè’ncù e aquattr sauti era già ‘ncasa e,com s’nènt avèssa stait,mut mut e ca ddèngua menzigami,f’rriava a tavula tavula cina d’tutti ddì cosi ddècchi,pzzulann’li com fanu i gaddini,speci u piatt du biancumangiari racamà d’diavulina e cannèdda.
Na delìzia gulosa ch’fasgeva r’v’nì p’nsina i morti!

Puzzulàva e dd’ccàva,ddccàva e puzzulava!E m’matri quànn m’ncagghiava ‘nfròla,autri scuccuzzunadi ch m’fasgèv’nu f’rriè a casa a casa com o rumulu.Ma jè,facci d’ntàggh,ggh fasgeva i corni,gghià fasgeva sèmpr ‘nt l’oggi.
Poi …tutti ‘ntavula ca santa b’n’d’ziongh d’m’nanna.
A d’vuziongh vuleva ch savèa tastè tutti di m’scugghi fr’zzùi e nò,’nfina ch n’n’scèv’nu d’ni naschi.
E quant voti jè fasgèva u stuff’cos!
S’na cosa na m’piasgeva, a ddasciàva schiffiada na scuedda pann’è a p’gghiè i cosi ciù ddècchi mèntr m’matri m’fasgeva cad i mai cu na manàda data o vers.
E chiè m’scannaliava!
Allurt’màda ggh’èra u scàcc:nosg,n’zzoli,me’nnuli calia’di….zzà u vingh ggh ‘ncasciava a duvèr!
Na cannàta sbriàva ch l’autra cum’nzàva e, pap’ri pa’ri d’tutt d’dd’bèngh d’Deu,ciù brilli ch’è ‘nsènsi a cum’nzè d’m’nannu ch capuziava’ntruscià l’etrna scapulara e u scafaor menzigami ‘nfina a de mì zzì.

A tombula…jucamu a tombula…!Griava jè.P’fer’m content,I num’ri d’nu sachet mi fascgèv’nu p’ggh’èr a da mì,e mangh a mangh chi p’scàva,cu na vosg ch stunàva a tutti griàva:Unn ‘C…Sbirri…Quattru…Porchu…I Cosci di Signurini…Sette Sette..
E accuscì via d’secuta;e r’sadi,r’sadi a nnò f’nì ‘nfina a p’scèr’ s d’ncodd!

No ciuùbellu du gio , u vent da pr’v’nzàzza n’purtava a scampaniada da Cattadràu.
U bamm’né ddu avèa nasciuit, era Natali e,basgioi d’zzà e basgioi d’ddà macari cu’ncorch ddarmètta ch nurbava l’oggi d’m’nanna;ddarmètta d’cunt’ntèzza fors,pr’chì p’l’età c’havea,s’s’ntèva,crè,fortunàda d’aver ancora sotta i soi ali .figghi,nori,zzen’ri,n’vètti…
Pov’ra nanna Titidda!Na santa eri!!!

Eh autri tèmpi,scì,ciù puv’rèddi,ma ciù s’nzèri!
A ducaziongh vers u patri e a matri era sagressanta! Stanch e menz’ nsunnagghià,cu l’oggi com o picch,ciù durmù ch’è v’gghiànt,r’n’scèva ancora , cu’nfiu d’vosg a dì:tr4e…’ta…trì…l’a…nni…du…S’…GNU….RU…ZZU..ma a parodda m’mureva’ mbocca. “Morfeo m’rccuggh’èva ni so bràzzi com a ‘mpès mort.

Oh Natali! Com t’ciànc o beu Natali! ‘mpuru tu d’v’ntàsti vèggh com a mì,senza ciù spir’t e valìa,e cu na frosonomìa ch na ‘ns canosc ciù!
‘Mpuru tu t fasgisti strafott du temp c’m’ntos!
‘Mpuru tu t’futtisti a testa com a mì!!!!!